پیآمدهای حاملگی تغییراتی که با بارداری میآید!
آیا تغییرات پوست در دوران بارداری خیلی شدید است؟ تغییرات پوست در دوران بارداری سلامت فرد را به خطر نمیاندازد؛ اما بهتر است راجع به تغییراتی مثل جوش زدن، ایجاد تاول، خارش و تحریکپذیری آن با پزشک مشورت شود. اگر اندازه یکی از خالها و یا اینکه رنگ پوست همراه با درد تغییر کند و قرمز یا تیره شود، باید به پزشک مراجعه کرد. در این شرایط، پزشک با توجه به وضعیت جدید بیمار، یک روش درمانی موثر برایش در نظر میگیرد.
در کلوآزما (تغییر رنگدانهها در ناحیه گردن و صورت) که به آن ماسک بارداری نیز میگویند، چیزی شبیه یک وصله قهوهای رنگ روی پیشانی، چانه و گردن برخی خانمهای باردار ایجاد میشود. در خانمهایی که پوست تیره دارند، این تکه روشنتر از رنگ پوستشان است و دلیل آن هم تولید زیاد ملانین (هورمونی که از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت میکند) میباشد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند این بخشها را تیرهتر و مشخصتر کند؛ بنابراین لازم است قبل از خروج از خانه کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ و بیشتر روی پوست خود بمالید. اگر میخواهید لکهها کمتر به چشم بیایند، از کرم پودر با رنگ مناسب استفاده کنید. این لکهها حدود ۳ ماه بعد از تولد نوزاد کمکم محو میشوند.
«لینا نیگرا» (خطوط تیره زیر شکم):
این خطوط تیره و عمودی ممکن است تا یک سانتیمتر پهنا داشته باشند و حدودا از وسط شکم شروع شده و تا زیر شکم ادامه مییابند. این خطوط بلند و تیره، معمولا در سه ماهه دوم بارداری توسط رنگدانههای پوست ایجاد و چند ماه بعد از وضع حمل محو میشوند. بهتر است سطح پوست خود را در این نواحی کمی ماساژ دهید. احتمالا نوک سینهها، خالها و کک و مکها هم تیرهتر میشوند؛ اما رنگ آنها کمکم به حالت عادی برمیگردد.
درخشندگی پوست:
در طول دوران بارداری پوست رطوبت بیشتری را در خود حفظ میکند و نرمتر از قبل شده و بسیاری از چین و چروکها محو میشوند. در ضمن، بسیاری از خانمهای باردار در مدت بارداری، پوستشان درخشانتر و صورتیتر به نظر میرسد و دلیل آن هم گردش بیشتر خون در بدن است که حتی گاهی موجب میشود احساس گلگون شدن و قرمز شدن کنند. همچنین به خاطر حفظ بیشتر آب در بدن، احتمالا پوست آنها پفدارتر نیز به نظر خواهد رسید و اگر قسمتی از پوست لک قرمز رنگی داشته باشد، آن لک مشخصتر و نمایانتر میشود. به هیچوجه با کمتر نوشیدن آب سعی نکنید این وضعیت را تغییر دهید؛ زیرا بدن نیاز فراوانی به مایعات دارد. در عوض، استراحت کردن به شما کمک میکند و مطمئن باشید تمام لکهای قرمز بعد از تولد نوزاد کمکم از بین خواهند رفت.
رگههای عنکبوتی:
در طول دوران بارداری دستههای کوچکی از مویرگهای باریک و ظریف معمولا روی گونه و فک پدیدار میشوند؛ به خصوص اگر فرد مستعد آن هم باشد. دلیل بروز این عارضه افزایش حجم رگههای خونی و جریان بیشتر خون در مویرگها است. برای کاهش این رگههای عنکبوتی باید از پوست در برابر گرما و سرمای شدید محافظت کرد. علاوه بر این، نور خورشید نیز میتواند آن را تشدید کند. بعد از وضع حمل که میزان هورمونهای بدن مجددا به حالت عادی برمیگردد، این رگهها کمکم ناپدید میشوند.
خالها و جوشها:
در دوران بارداری خالها و جوشها افزایش مییابند؛ زیرا افزایش میزان هورمونهای بدن موجب افزایش تولید سبیوم میشود (نوعی چربی که باعث انعطافپذیری و نرمی پوست میشود) و افزایش سبیوم موجب بسته شدن منافذ میشود و پوست چربتر به نظرم میرسد و میزان جوشها نیز زیاد میشود. بهتر است به طور مرتب با یک پاککننده ملایم، پوست خود را تمیز کنید و از یک مرطوب کننده بدون چربی روی آن بمالید. اگر ترجیح میدهید از محصولات پوستی استفاده نکنید، باید سعی کنید پوست خود را تمیز و شاداب نگه دارید. از کرمها و سایر درمانهای آکنه استفاده نکنید؛ مگر اینکه طبق نظر پزشکتان تجویز شده باشند. برخی داروها را در طول دوران بارداری نباید استفاده کرد.
ساییدگی:
با افزایش وزن، بین رانها و زیر سینهها مرطوب و قرمز میشوند. پوست این نواحی ملتهب شده و بعضی اوقات تاول میزند و حتی بوی نامطبوعی به خود میگیرد. برای کاهش این علائم باید این نواحی را کاملا خشک و خنک نگه دارید، لباسهای نخی بپوشید و از پوشیدن لباسهای زیر تنگ که ایجاد ناراحتی کنند بپرهیزید. اگر در این دوران بدنتان بیش از حد عرق میکند، احتمال آنکه دچار عفونتهای قارچی شوید، بیشتر است. به این نوع عفونتها برفک گفته میشود. پوستهای حساس و آسیبپذیر در طول دوران بارداری بیشتر دچار آسیبدیدگی میشوند. استفاده از صابون، پوشیدن برخی لباسها و قرار گرفتن در معرض نورخورشید بیشتر به این پوستها آسیب میرساند؛ بنابراین بهتر است دلایل ایجاد حساسیت را شناسایی کرده و آن را برطرف کنید. استفاده از لباسهای بسیار نرم و نخی، استفاده از مرطوب کننده بدن و پرهیز از دوشهای طولانی مدت با آب گرم و صابونهایی که به خشکی و تحریک پذیری پوست دامن میزنند و بسیاری موارد دیگر، از راهکارهای مناسب برای رفع این مشکلات است. برفک موجب ایجاد خارش مهبلی میگردد. در چنین مواقعی به خانمها توصیه میشود که در رژیم غذایی خود مصرف فیبر را افزایش دهند و از لوسیون کالامین برای پوست خود استفاده کنند تا میزان خارش پوستشان به حداقل برسد.
خارش بیش از حد پوست در طول شب، حتی در کف دست و پا میتواند علامتی از نوعی اختلال کبد به نام کولستایس زایمانی باشد که فقط در دوران بارداری ظاهر میشود و معمولا مربوط به سه ماهه سوم بارداری است و حدود سه هفته بعد از وضع حمل برطرف میگردد. دلیل این مساله هنوز مشخص نیست؛ اما افزایش سطح استروژن در دوران بارداری میتواند از عملکرد مناسب کبد جلوگیری کند و نمک صفرا را افزایش دهد. گاهی اوقات خارش پوست غیرقابل تحمل میشود؛ اما به هر حال باید بدانید که این وضعیت خطر جدی محسوب نمیشود و سلامت شما را تهدید نمیکند.
حدود ۸۰ درصد از زنان باردار دچار قرمزی و تورم لثه میشوند؛ به خصوص اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنند. این مساله به دردناک و زخمی شدن لثهها میانجامد. گاهی نیز ضایعات عروقی کوچکی ممکن است در لثه ایجاد شوند که به دنبال تماس خونریزی میکنند، ولی بعد از زایمان این تغییرات برطرف میشوند. از دیگر عوارض شایع حاملگی، واریس و بواسیر است که به علت فشار جنین روی وریدهای بزرگ داخل شکمی و همچنین اثرات هورمونی زمان بارداری ایجاد میشوند. در صورت شدید بودن واریس و تورم بدن به پزشک مراجعه کنید؛ چون میتواند نتیجه مسمومیت حاملگی یا دیگر علل، مثل ناراحتی قلبی باشد. در تعدادی از زنان باردار علائم کهیری روی پوست ظاهر میشود. معمولا این حالت در ماه آخر حاملگی به وجود میآید؛ ولی میتواند زودتر نیز بروز کند. این بیماری در حاملگیهای اول دیده میشود و به ندرت در حاملگیهای بعدی با شدت کمتری عود میکند. علت آن دقیقا مشخص نیست؛ ولی افزایش سن مادر و جنین را به آن نسبت میدهند. این عارضه به صورت ضایعات کهیری توام با خارش شدید، بیشتر روی شکم، نواحی خطوط پوستی و در موارد نادری روی سینهها، بازوها و رانها ایجاد میشود و تاثیری در روند حاملگی و سلامت جنین ندارد، اما نوزادان متولد شده معمولا بزرگتر از حالت طبیعی هستند.
خطوط ممتد:
در این دوران خطوط باریک قرمز یا قهوهای رنگ معمولا روی شکم، سینهها و رانها نمودار میشوند. این خطوط در حدود ۷۵-۹۰ درصد از خانمهای باردار به وجود میآیند و هر چه در این مدت بیشتر وزن بگیرند و سنگینتر شوند، از آنجا که پوست کشیدهتر میشود، بیشتر مشخص میشوند. افزایش هورمونها موجب بر هم خوردن تعادل پروتئین پوست و در نتیجه نازکتر شدن آن میشود که بعد از وضع حمل این خطوط ممتد نیز کمکم محو و ناپدید میشوند. گاهی هم از بین رفتن این خطوط سالها طول میکشد. برخی از خانمهای خوششانس از آنجا که پوست انعطافپذیرتری دارند، این خطوط را روی پوست خود مشاهده نمیکنند؛ اما به هر حال حاملگی ممکن است با این علائم همراه باشد که البته میتوان آنها را به حداقل رساند. از افزایش بیش از اندازه وزن جلوگیری کنید، به طور مرتب روی پوست خود کرمهای سرشار از ویتامین E بمالید تا پوستتان در این نواحی خاص منبع غذایی مورد نیاز خود را در اختیار داشته باشد. یک رژیم غذایی سالم حاوی ویتامین E، C، روی و سیلیکا برای کاهش این عوارض میتواند مفید باشد.
مو:
بیشتر زنان در زمان بارداری به درجاتی از پر مویی دچار میشوند که در صورت، واضحتر از نواحی دیگر است. این پر مویی به خاطر اثرات هورمونی دوران بارداری است و مدتی پس از زایمان از بین میرود. موهای سر پر پشتتر و ریزش طبیعی موها کم میشود. بعد از زایمان به علت بازگشت وضعیت هورمونی به قبل از بارداری رشد موها نیز به حالت طبیعی برمیگردد و سه تا پنج ماه پس از زایمان یک ریزش نسبتا شدید رخ خواهد داد که علاوه بر اثرات افت هورمونهای دوران بارداری، اثرات تغذیهای و کاهش املاح خونی، به خصوص آهن و همچنین مسائل روحی و روانی بعد از زایمان نیز در این ریزش دخیل هستند.
ناخنها:
خانمهای باردار معمولا از شکنندگی ناخنهایشان و ایجاد شیارهای عرضی روی آنها شکایت دارند و در مواردی ممکن است ناخن از بستر جدا شود. این تغییرات هم به تغییرات هورمونی نسبت داده میشود، ولی باید علل دیگر را نیز بررسی کرد. خطوط تیره رنگ طولی در ناخن گرچه در دوران حاملگی ممکن است به وجود آید، ولی باید علل دیگر را در این دوران جستجو کرد. شیر دادن در صورت داشتن یک رژیم غذایی سالم و ویتامین و آهن کافی، تاثیری در ریزش موها و شکنندگی ناخنها ندارد. به هر حال تغییرات پوست، مو و ناخن در دوران بارداری که ناشی از تغییرات هورمونی و متابولیکی بدن است، موقتی بوده و معمولا پس از مدتی برطرف میشوند.
مجله دنیای سلامت ۶۹
زیبــا شــو دات کام