من هم می توانم روزه بگیرم؟
اسلا‌م روزه را برای تمام افرادی که قادر به روزه داری باشند، واجب دانسته و این عمل شریف برای سایر ادیان نیز گرامی می باشد، ولی عملی که موجب آزار و ضرر به خود یا دیگران شود نیز پذیرفته نیست زیرا که در دین اسلا م آمده(لا ضرر و لا ضرار فی الا سلا م). یادآوری می شود که روزه داری می تواند با حذف چربی های اضافی و جایگزینی چربی های لطیف و تازه به جای انواع سفت شده قبلی، به تغذیه مناسب کمک شایانی کند. روزه داری حتی در کسانی که لا‌غر و یا دارای وزن طبیعی هستند نیز به بدن فرصت می دهد تا بدن آن ها این چربی های قدیمی را بسوزاند و پس از پایان دوره روزه داری، به جای آن ها چربی تازه و مناسبتری را جایگزین نماید. با این وجود، لا زم به ذکر است که اگر فرد دارای بیماری لطمه زننده و یا شرایط فیزیولوژیکی خاصی باشد که طبق نظر پزشک، روزه داری منجر به صدمه به بدن او می شود، روزه داری از نظر دین مبین اسلا م قابل قبول نیست.
به عنوان مثال، برخی از کسانی که دیابت دارند، بدلیل تغییرات شدید قند خون ناچار به رعایت رژیم ویژه هستند که آنان را ملزم می نماید هر چند ساعت یک بار، مقداری غذا میل کنند و عدم رعایت موازین تغذیه ای لطمات جدی به سلا مت آنان وارد می سازد. یا افراد مبتلا به بیماری های کلیوی همانند سنگ کلیه، ضروری است که حجم زیادی مایعات در طی روز بنوشند و یا افراد مبتلا به زخم های گوارشی همانند زخم معده، باید در مورد نحوه تغذیه خود توجه بسیار زیادی بکنند; همین طور افراد دارای مشکلا ت قلبی عروقی و فشارخون. به همین دلیل، ضروری است افراد مبتلا به هر نوع بیماری با پزشک متخصص مربوط به زمینه بیماری خویش، مشاوره و تحت نظر ایشان اقدام به روزه داری نمایند.
علا‌وه بر ابتلا ی به بیماری ها، چنانچه افراد بسیار لا غر و یا مبتلا به سوء تغذیه بوده و یا جزو افراد در معرض خطر محسوب شوند، باز هم توصیه می شود با متخصص تغذیه مشاوره نموده و با توجه به توصیه ها اقدام به روزه داری نمایند.
از نظر علم تغذیه ۳ گروه از انسان ها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سوء تغذیه هستند که عبارتند از:(کودکان و نوجوانان)، (مادران باردار و شیرده) و نهایتا (سالمندان).
بنا بر قوانین اسلا‌می، روزه گرفتن برای کودکان خردسال نه تنها ضروری نبوده، بلکه صحیح نیزنمی باشد. درعین حال، به تغذیه کودکان بزرگتر (۱۲-۹ ساله ) و نوجوانان (۱۸-۱۳ ساله) و فعالیت بدنی آنان در طول روز نیزباید توجه خاص شود; چرا که دریافت ناکافی مواد غذایی می تواند به رشد و نمو آن ها لطمات جبران ناپذیری وارد کند. نوجوانانی که دچار وقفه در رشد و یا نمو شوند گاهی با کوتاه ماندن قد و یا لا غری و یا چاقی بیمارگونه قابل تشخیص هستند; ولی متاسفانه اختلا‌لا تی که در اثر وقفه نمو در ساختمان دستگاه های بدنی آن ها اتفاق می افتد عموما قابل رویت نیست. بعنوان مثال دختران بدغذا و مبتلا به سوء تغذیه (حتی خفیف)، در بزرگسالی بیشتر و سریعتر بیمار گردیده و عموما مبتلا به ضعف و دردهای بدنی (بویژه سردردهای مزمن)، بیماریهای زنان، سقط و زایمان زود رس و مرده زایی و خونریزی غیر طبیعی و …. می گردند.
لذا ساده اندیشی و بی توجهی به وضع تغذیه کودکان و خردسالا ن به هیچ وجه جایز نیست. فراموش نکنیم که قرآن کریم فرموده هرکس احدی را نجات دهد گویی تمام افراد عالم را نجات داده و هرکس فردی را به فنا کشاند گویی تمام عالم را فنا کرده و بنابراین هر کس با رفتار ناصحیح، سلا‌مت خود را به خطر اندازد، خود (و گویی عالمی) را به فنا نزدیک نموده است. فعالیت شدید که منجر به مصرف انرژی زیاد و همچنین تعریق فراوان در طی روز شود، چنانچه با تغذیه و آشامیدن مایعات جبرانی همراه نباشد، می تواند به سوء تغذیه (خفیف تا شدید) منجر گردد. بنابراین به دختران ۱۲-۹ ساله و همچنین به نوجوانانی که حتی در معرض کمترین خطر سوء تغذیه قرار دارند و به تمام بیماران و حتی افراد به ظاهر سالمی که روزه داری منجر به علا ئم شدید بدنی از جمله ضعف فراوان در آن ها می شود توصیه اکید می شود که با مشورت با متخصص تغذیه و متخصصین بیماری ها (در مورد بیماران) اقدام به روزه داری نمایند.
لا زم به یادآوری است که نمی توان در باره مادران باردار، مادران شیرده و سالمندان قانون یکسانی را عنوان نمود. برخی از مادران از سلا مت و تغذیه کافی و مناسب برخوردار بوده و ممکن است در مواردی قادر به روزه داری باشند; در حالی که برخی دیگر با روزه گرفتن به خود، جنین و یا فرزند خردسال خویش لطمه وارد می سازند که مسلما اینگونه افراد از روزه داری منع می گردند. در باره سالمندان گرانقدر نیز لا زم است یادآوری گردد که دستگاه گوارش این عزیزان تا حدودی تحت تاثیر مرور زمان دچار ضعف گردیده و بنابراین قدرت جذب مواد مغذی در آنان تا حدودی کاهش یافته است. احساس تشنگی در این گروه خدشه دار گردیده و در نتیجه درک تشنگی تا حدودی مختل گردیده است. به همین دلیل نیز به این عزیزان توصیه اکید می شود که بدون اینکه منتظرشوند تا احساس تشنگی نمایند، روزانه حداقل ۸ لیوان (در شرایط گرما و تعریق بیشتر) آب بنوشند. با توجه به این توضیحات مسلم است که روزه داری این گروه سنی نیز بهتر است تحت نظر متخصص انجام گردد.
خواب مناسب و کافی نیز از جمله نیازمندی های همه انسان هاست. مشخص شده که خواب دیر هنگام و نامنظم بویژه در کودکان و نوجوانان می تواند منجر به کاهش قد، چاقی و یا لا غری مفرط و لطمه به سلا متی گردد.برای کودکان، حداقل ۸ ساعت و برای نوجوانان حداقل ۷ ساعت خواب در طول شب (که از اوایل شب شروع شود) توصیه شده است. البته خوابیدن یکساعت اضافه تر نیز مناسب بوده ولی بهتر است ساعات خواب کودکان بیش از ۱۰ ساعت و نوجوانان بیش از ۹ ساعت نباشد. بدیهی است افرادی که شرایط ویژه ای دارند با مشاوره متخصص مربوطه ممکن است ساعات خوابی بیشتر و یا متفاوت نیز داشته باشند. از آنجا که لیالی قدر در ماه مبارک رمضان از جمله زمان های بسیار گرامی است و عموما روزه داران (و حتی کسانی که به دلا یلی از روزه داری منع شده اند) مایل به درک فیوضات این شب ها هستند، توصیه می شود خواب کافی به عنوان جایگزین در طول روز برای افراد (و بویژه کودکان و نوجوانان) در نظر گرفته شود تا به حفظ سلا مت و توان بدنی افراد کمک شود. امید که با استفاده از این ایام و لیالی گرانقدر، همگان فیض لا زم را برده و مورد عنایات حضرت حق قرار گرفته و نگارنده را نیز مورد محبت و دعای خیر خویش قرار دهند.
سپاس فراوان از دکتر احمدرضا درستی مطلق متخصص تغذیه و رییس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور
زیبـــا شــو دات کام
man 17 salame va khili lagharam bad ghaza ham ke hastam.vali har sal ruze hamo migiram.ama alan 1khorde tarsidam vaghti matlabe bala ro khundam.hala ruze begiram ya na
[پاسخ]
از دوستانیکه زحمت تنظیم وتهیه این مطالب را می کشند بسیارمتشکرم.
اگربه سوالات هم جواب بدهید بسیارسپاسگزارم.
[پاسخ]