اکسیر رشد

همه انسان‌ها و حتی همه موجودات زنده نیازمند توجه و محبت‌اند. هیچ رشدی بدون توجه و محبت واقعی میسر نمی‌شود. حتی ثابت شده رشد گیاهان هم با توجه و محبت چند برابر می‌شود. معنای محبت حقیقی به فرزند، به همسر، به دوستان و حتی به شاگردان کلاس (اگر معلم باشیم) و … چیزی جز توجه داشتن به آنها نیست. در سایه توجه مثبت، همه چیز و همه کس می‌بالد و رشد می‌کند و به بار می‌نشیند. تجربه نشان داده تقریبا بیشتر افرادی که مشکلات جزئی یا جدی دارند، به نوعی، از کمبود محبت و توجه مثبت در رنج و عذاب هستند و با محبت و توجه، اوضاع بهبود می‌یابد. اما اگر بخواهیم به دیگران محبت و توجه نشان دهیم باید چه کار کنیم؟ از چه منبعی می‌توانیم محبت و توجه کسب کنیم و چگونه می‌توانیم محبتی را که خود بدان نیازمندیم، به سمت خود جذب کنیم؟ بعضی افراد معتقدند تنها کسانی می‌توانند به دیگران محبت کنند که قبلا محبتی را دریافت کرده باشند.

شاید این حرف درست باشد، اما یکی از خواص محبت کردن این است که شما هر قدر بیشتر محبت کنید،بیشتر محبت دیگران را به سمت خود جذب می‌کنید. پس اگر بتوانید از چاه دل خود محبت بیرون بکشید و آن را به اطرافیان بدهید، خود به خود محبت و توجه مثبت بیشتری به سمت‌تان جذب خواهد شد.
انواع توجه
توجه اشکال مختلف دارد. گاهی با یک لبخند منتقل می‌شود و گاهی با یک نگاه؛ گاهی هم تلاش لازم است و باید با انجام کاری آن را به طرف مقابل نشان داد. مثلا چیزی را به او آموخت، آگاهی و فهم جدیدی به او منتقل کرد یا حتی کار کوچک‌ تری انجام داد که برای او مهم و حیاتی است. مثلا وقتی نوزاد را در آغوش می‌کشیم و به او شیر می‌دهیم، بظاهر کاری جزئی است، اما این بغل کردن و تغذیه، همان چیزی است که نوزاد با تمام وجود به آن نیاز دارد. جالب اینجاست که توجه کردن تنها شامل توجه به موجودات زنده نیست، بلکه تا توجه ما به کاری که در حال انجام آن هستیم معطوف نشود، نتیجه و خروجی کار آن طور که باید و شاید مطلوب نخواهد بود و حتی شاید اصلا خروجی نداشته باشیم. گویی توجه به هرچیز باعث انتقال انرژی ما به آن خواهد شد.
توجه به کاری که در حال انجام آن هستیم
ما چقدر به کاری که می‌کنیم توجه داریم؟ احتمالاً همه شما قبول دارید که برای رسیدن به موفقیت‌، چه کوچک چه بزرگ و در هر زمینه‌ای، «توجه» از ملزومات اصلی است. در واقع «توجه» لازم است تا بتوانیم ذهن را متمرکز کنیم و بی‌قراری و تمایلش را برای از این موضوع به آن موضوع پریدن کنترل نماییم. اجرای موفق هر کار توجه می‌خواهد؛ کار کردن، حرف زدن، مطالعه و حتی بازی توجه لازم دارد. کارهای معمول و روزمره زندگی، یعنی آنهایی که از شدت تکرار دیگر به چشم‌مان نمی‌آیند (مثل نشستن و رفتن و پختن) اگر با توجه انجام شوند، کیفیت‌شان بهتر خواهد بود. این ویژگی، مادرزادی نیست، بلکه باید آن را پرورش داد و این کار را از همان بچگی آغاز کرد. برای جلب توجه یک بچه در مراحل اول، صداهای عجیب و غریب در می‌آوریم! بزرگ‌ تر که شد برایش قصه می‌گوییم. همین طور که بچه‌ها رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند، لازم است در مورد آنچه می‌خوانند یا مطالعه می‌کنند، توجه بیشتری به خرج دهند. همه اینها برای متمرکز کردن و قدرت بخشیدن به توجه است. گاهی اوقات بدون اینکه بخواهیم و اراده کنیم و بدون اینکه تمرینی داشته باشیم، توجه ما خیلی زیاد می‌شود.

همه ما چنین لحظاتی را تجربه کرده‌ایم. مثل وقتی که عمیقاً غرق خواندن یک کتاب جالب یا دیدن یک فیلم جذاب می‌شویم. این مسئله وقتی اتفاق می‌افتد که در فعالیت‌هایی درگیر می‌شویم که دوست‌شان داریم و از انجام‌شان لذت می‌بریم. اگر می‌خواهیم توانایی توجه کردن در ما زیاد شود باید آن را به کنترل اراده‌ مان در آوریم. باید بتوانیم تصمیم بگیریم کی و کجا ذهن‌مان را متمرکز کنیم و برای اینکه بتوانیم توجه واقعی و مؤثر داشته باشیم لازم است تمرین کنیم.

ما هر روز در معرض موقعیت‌ها و فرصت‌هایی برای تقویت توجه هستیم. در واقع هر عملی را می‌توان به تمرینی برای افزایش توجه تبدیل کرد. ذهن‌تان را بر کاری که می‌کنید، متمرکز سازید و نگذارید چیزی توجه‌ تان را منحرف کند. با آنکه تمرین‌هایی برای تمرکز وجود دارند، اما اگر زمان و مکان انجام‌شان را پیدا نکردید، نگران نباشید؛ چون می‌توانید کل روزتان را به تمرینی لذت‌ بخش برای افزایش توجه تبدیل کنید با این کار سرعت و کارایی فعالیت‌ها‌ی‌تان افزایش می‌یابد و وقتی توجه‌تان بیشتر شود، قدرت افکاری که ذهن‌تان را پراکنده می‌سازند کمتر می‌شود و می‌بینید که به راحتی می‌توانید توجه‌ تان را به کار مورد نظر معطوف کنید.
چند تمرین ساده برای افزایش توجه
با چند تمرین ساده می‌توانید به تدریج نیروی تمرکز‌ و توجه خود را افزایش دهید. مثلاً وقتی کتاب می‌خوانید، چشم و ذهن‌تان را متوجه لغات کنید و به چیزی که در ارتباط با موضوع کتاب نیست، فکر نکنید. به صداهای اطراف و هرگونه فکر نامربوط بی‌توجه باشید. یا مثلا وقتی لباس می‌پوشید، تمام توجه‌تان را متوجه حرکت‌های‌تان در پوشیدن لباس کنید. اگر حوصله بیشتری دارید هنگام تمیز کردن خانه یا پختن غذا بر هر عمل و حرکت خود تمرکز کنید؛ بدون اینکه به فکر و خیال فرو بروید. وقتی مشغول کاری هستید، تمام توجه خود را طوری به کارتان معطوف کنید که انگار این بهترین کار دنیاست؛ حتی اگر زیاد برای‌تان جذاب نباشد.

یک کار جالب دیگر، توجه هنگام راه رفتن است. به حرکت پاها و دست‌های خود موقع راه رفتن توجه کنید. یک تمرین دیگر هم که احتمالا برای همه ما لازم است، تمرین توجه هنگام گوش کردن و سخن گفتن است. ما اغلب، از کل حرف‌هایی که در یک گفتگو می‌شنویم، فقط ۱۰ درصدش را جذب می‌کنیم! پس با دقت به حرف طرف مقابل گوش کنید.
بهترین راه افزایش توجه
بهترین و آسان ترین راه افزایش توجه،مشغول شدن به کاری است که انجام آن را دوست داریم و در انجام آن توانمندیم و استعدادش را داریم. بدین ترتیب توجه ما به شکل طبیعی و خودکار، به کاری معطوف می‌شود که دوستش داریم، نه کارهایی که دیگران به ما تحمیل می‌کنند یا کارهایی که از روی شرطی شدن و اجبار انجام می‌دهیم. بنابراین انرژی توجه خود را در راه‌های بیهوده هدر ندهید و بهترین استفاده را از این موهبت الهی بکنید.

سپاس از رکسانا خوشابی کارشناس ارشد مشاوره بالینی

زیبــا شــو دات کام