عینک آفتابی؛هدیه ای برای چشمانتان
می دانیم بدون سلامت جسمی و روحی سایر امور زندگی مفهوم چندانی ندارند؛ از اینرو در این مقاله به یکی از مقولات مهم سلامت یعنی، بهداشت و سلامت چشم و کاربرد و انتخاب انواع عینکهای آفتابی خواهیم پرداخت. دلیل اصلی برای انتخاب و استفاده از عینک آفتابی، محافظت از چشمها در مقابل اشعههای مضر آفتاب است نه زیباتر کردن چهره ما. مهمترین اشعهای که چشمهای ما باید در مقابل آن محافظت شود، اشعه ماورای بنفش است.
این اشعه دارای سه طول موج UVA، UVB و UVC میباشد که در بین اینها UVB مضر بوده و علاوه برآسیب چشمی موجب سوختگی پوست بدن نیز میشود. استفاده از عینک آفتابی مناسب در شرایطی که نور آفتاب شدید است، باعث بهتر شدن دید و پیشگیری از صدمه به عدسی و شبکیه چشم میگردد. در حالی که استفاده از عینکهای غیر استاندارد ممکن است باعث سردرد، قرمزی و تاری دید شوند. بعضی از داروهای پوستی یا چشمی نیز (پسورالن، تتراسایکلین، داکسی سیکلین، آلوپورینول، فنوتیازین) حساسیت چشمها به نور آفتاب را بیشتر میکنند که در این موارد استفاده از عینک آفتابی توصیه میشود.
رنگ شیشه عینک آفتابی
رنگهای موجود عبارتند از: دودی روشن و تیره، دودی مایل به آبی تیره، مشکی روشن و تیره، سبز روشن و تیره، آبی روشن، زرد و قرمز.
گرچه انتخاب رنگ بیشتر به سلیقه مشتری بر میگردد، اما به طور کلی بایستی به نکات زیر توجه نمود:
الف) برای انتخاب میزان تیرگی عینک آفتابی، در یک اتاق با نور معمولی با عینک آفتابی به آینه نگاه کنید اگر تیرگی عینک آفتابی شما مناسب باشد، نباید چشمان خود را ببینید.
ب) استفاده از عینکهای با رنگ سبز موجب ایجاد اختلال در دید رنگ شده و نوعی کوررنگی برای فرد ایجاد میکند؛ لذا استفاده از این رنگ برای اشخاصی که نیازمند تفکیک دقیق رنگ هستند، توصیه نمی شود. رنگهای قهوه ای یا دودی از این لحاظ مناسبترند و تغییری در طیف رنگی قابل درک فرد ایجاد نمی کنند.
ج) استفاده از رنگ زرد به دلیل فراهم ساختن بالاترین حدت بینایی، در شرایطی مثل اسکی که سرعت حرکت بسیار زیاد است و یا برای ایجاد وضوح بهتر در افرادی که مرکز شبکیه شان دچار مشکل شده، توصیه میگردد.
د) در نوع خاصی از کوررنگی، تجویز شیشههای با رنگ قرمز روشن، حدت بینایی بهتری را برای بیمار فراهم میآورد. بنابراین به نظر میرسد رنگهای دودی، قهوه ای و آبی روشن انتخاب مناسبی برای رنگ عدسی عینک آفتابی باشند.
انتخاب آگاهانه:
برای تهیه عینک آفتابی مناسب بهتر است با چشم پزشک یا اپتومتریست خود مشورت کرده و جهت خرید به عینک فروشیهای معتبر مراجعه نمایید. به هرحال در انتخاب عینک آفتابی مناسب باید سه نکته را مد نظر داشته باشید:
۱) رنگ شیشه ۲) ویژگیهای شیشه ۳) وضعیت ظاهری
ویژگیهای شیشه عینک
عدسی بایستی ۱۰۰ درصد اشعه ماورای بنفش را به صورت یکنواخت جذب کند (UV بالای ۴۰۰ داشته باشد). موجدار نباشد. (یعنی زمانی که عینک را در مقابل یک صفحه طرح-دار تکان میدهیم، صفحه، موجدار، تار، کج و معوج دیده نشود.) شفاف و بدون خش باشد نمرهدار نباشد مقاومت کافی داشته باشد
( عینکهای با جنس پلی کربنات مقاومترند، اما در حال حاضر این نوع عدسیها رایج نبوده و بیشتر در ساخت عینکهای ورزشی به کار میروند.)
عینکهای با ویژگیهای خاص
عینکهای پولاریزه: امواج نوری پس از برخورد به سطوح مختلف افقی مانند جاده ،آب و یا داشبورد اتومبیل منعکس شده و تشعشعاتی ایجاد میکنند. این امواج منعکس شده مانع دید دقیق میشوند و در تشخیص شکل، اندازه و رنگ اجسام اختلال ایجاد میکنند. همچنین باعث سوزش و خستگی چشم و سردرد میشوند و عامل بخشی از تصادفات رانندگی هستند. در لنزهای آفتابی پولاروید، لایه پولاریزه کننده، این امواج ناخواسته و مزاحم را جذب کرده و باعث افزایش قدرت بینایی وتمایز اجسام میشود. در حالیکه لنزهای آفتابی غیرپلاریزه فقط شدت تشعشعات مزاحم را کمتر میکنند و به طور کامل باعث حذف آنها نمیشوند؛ بنابراین تشعشعات ناخواسته همچنان به چشم میرسند و مانع دید کامل چشم میشوند.
ساختمان لنزهای پولاروید:این لنزها از ورقههای متعدد و موازی تشکیل شده و به طور منظم و دقیق در کنار هم قرار گرفته اند و فقط اجازه عبور امواج عمودی را میدهند و امواج افقی از این لایهها عبور نمیکنند. معمولا در دو سطح این لنزهافیلترماورابنفش قرار دارد که اشعههای با طول موج بالاتر از ۴۰۰ نانومتر را فیلتر میکند. اکثر لنزهای پولاروید طوری ساخته میشوند که تقریبا به طور کامل اشعههای مضرUVA –UVC – UVB را بلوک میکنند. توجه داشته باشید هر چقدر عدسی پولاروید نازکتر باشد، نامرغوب تر است و احتمال موج دار بودن آن بیشتر خواهد بود.
بنابراین استفاده از این نوع عینکهای آفتابی در موارد زیر توصیه میشود: چشمهای حساس راحتی چشمها شغل خلبانی یا تیراندازی قایقرانی و ماهیگیری اسکی حمام آفتاب
کوهنوردی در ارتفاعات
عینکهای آنتی رفلکس یا آینهای
این عینکها بیشتر برای اسکی یا کوهنوردی مناسباند. عدسیهای آنتی رفلکس در برابر خش مقاومت بیشتری دارند، ضمنا با توجه به ضدآب بودن فوق العاده این عدسیها، آب و بخار به راحتی از روی این عدسیها برطرف شده و باقی نمیماند. باید توجه داشت که آینهای بودن این عینکها به تنهایی تاثیری در خاصیت جلوگیری از عبور اشعه ماورای بنفش ندارد، بلکه مهم کیفیت خود عدسی است. مزایای استفاده از این عینکها عبارتند از:
دید بهتر هنگام وجود نورهای اضافی ناشی از بازتابش نور محافظت چشم ها در مقابل اشعههای مضر نور خورشید عدم خیرگی چشمها هنگام رانندگی در شب کاهش خستگی چشم در استفاده طولانی مدت از رایانه مشخص بودن چشم از پشت عدسی کاهش اثر رطوبت و گرد و غبار بر روی عدسی
عینکهای فتوکرومیک
یکی دیگر از انواع عینکهای آفتابی، عینک فتوکرومیک است. این عینکها، در مقابل نور زیاد تیره شده و در نور کم روشنتر میشوند. معمولا تیره شدن شیشه عینک، حدود۳۰ ثانیه زمان میبرد، در حالی که روشن تر شدن آن حدود پنج دقیقه طول میکشد. عدسیهای فتوکرومیک با ترکیب کردن کریستالهایهالید نقره در ماده عدسی تولید میشوند، بهطوری که وقتی اشعهی ماورای بنفش به این عدسی برخورد کند، کریستالهای فوق را به اتمهای نقره وهالوژن تبدیل مینماید و عدسی تیره میشود و با از بین رفتن اشعه واکنش معکوس صورت میپذیرد و عدسی روشن میگردد .
وضعیت ظاهری
قاب عینک باید به اندازهای باشد که بتواند به صورت کامل از چشم محافظت کند. عینک باید با صورت فرد هماهنگی داشته باشد و چهره فرد را زیباتر کند. توصیه میشود: کودکان خود را تشویق کنید تا از عینک آفتابی، به خصوص بین ساعات ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر استفاده کنند. نکته مهم در مورد کودکان این است که عینک آفتابی آنان باید راحت باشد تا به استفاده از آن ادامه دهند. در خرید عینکهای آفتابی کودکان باید دقت شود؛ زیرا نمونههای با کیفیت، بسیار کم بوده و اغلب عینکهای کودکانه تقلبی هستند. اگر در محل کار خود با اشعههای شدید در تماس هستید، عینک آفتابی جوابگو نخواهد بود؛ بنابراین توصیه میشود از عینکهای متفاوت و مخصوص استفاده کنید. (برای مثال درهنگام جوشکاری وکار با وسایلی که تولید اشعه میکنند عینک و یا محافظهای خاصی لازم است). اگردارای عیب انکساری هستید و از عینک طبی استفاده میکنید، در صورت تمایل میتوانید از عینکهای آفتابی مخصوص که روی عینک طبی قرار میگیرند، استفاده نمایید یا اینکه برای عینک طبی خود شیشههای فتوکروم یا رنگی سفارش دهید.
دکتر احمد شجاعی جراح و متخصص چشم
زیبــا شــو دات کام
با سلام
عینک مخصوص کوررنگی هم وجود دارد؟
[پاسخ]