چگونه از فتق دیسک در امان باشیم

بهتر است صندلیتان دسته‌دار باشد تا بتوانید دستتان را روی آن قرار دهید. هر نیم ساعت یک بار بلند شوید و حداقل یک دقیقه راه بروید. بهتر است صندلی تا شانه شما را در برگیرد.
بیماری فتق دیسک- که بسیاری از ما به غلط به آن دیسک می‌گوییم- بیماری‌ای است که محدود به سن و سال خاصی نمی‌شود و امروزه حتی جوانان دچار فتق دیسک کمر می‌شوند. بیشتر صدمه‌هایی که به کمر ومهره‌های ستون فقرات وارد می‌شود و باعث فتق دیسک کمر می‌شود به خاطر بی‌توجهی‌های ما در انجام کارهای ساده روزمره‌مان است که به راحتی قابل پیشگیری است. با کمی دقت و توجه به نحوه نشستن، ایستادن و جابه‌جا کردن وسایل می‌توانیم مانع فتق دیسک شویم.
برای آگاهی از این بیماری و راه‌های پیشگیری از با دکتر محمدرضا هادیان، دکترای تخصصی فیزیوتراپی، توانبخشی و الکتروفیزیولوژی از انگلستان گفتگویی انجام داده که بخش‌هایی از آن در ادامه می‌آید:

•  زمانی فردی مبتلا به فتق دیسک می‌شود که دیسک آبش را از دست بدهد و دیگر حالت بازی‌پذیری نداشته باشد و با یک حرکت نابه‌جا رشته‌های دیسک پاره شود و هسته دیسک (غضروف) بیرون بیاید. در این شرایط می‌گوییم فرد دچار فتق دیسک شده است، درست مانند تخم مرغی که فرض کنیم سفیده آن در حکم رشته‌های دیسک است و وقتی پاره می‌شود زرده یا همان هسته دیسک بیرون می‌آید.

• اگر می‌خواهید دیسکی سالم داشته باشید باید هر نیم ساعت وضعیت ایستا یا ثابت خود را تغییر دهید و بیشتر از نیم ساعت در یک وضعیت نمانید. به یاد داشته باشید که فشار ثابت در یک فاصله زمانی زیاد برای دیسک مضر است. همچنین از خم شدن به مدت طولانی نیز خودداری کنید.

•  یکی از بهترین درمان‌ها، درمان علتی یا بیومکانیک است. در این درمان پزشک بعد از شناسایی علت بیماری به بیمار آموزش‌هایی برای حذف علت‌ها می‌دهد و بیمار می‌تواند بعد از چند جلسه بازتوانی سلامتی خود را به دست آورد. به طور مثال فردی به دلیل بد نشستن یا بی‌تحرک بودن دچار چنین دردی شده است، پزشک در این زمینه با دادن آموزش‌هایی به بیمار کمک می‌کند. درمان بعدی، درمان اختلالات مربوط به مهره‌ها- فتق دیسک، شلی رباط‌ها و ضعف عضلانی ناشی از وضعیت بدن در حین کار- است. در این موارد از بازتوانی، فیزیوتراپی و راه‌های دیگر درمان استفاده می‌شود.

• حدود ۹۵ درصد این افراد با این روش‌ها سلامت خود را به دست می‌آورند اما به حدود پنج درصد مبتلایان در صورتی که سه علامت زیر را داشته باشند جراحی توصیه می‌شود. درد طولانی مدت و تمام نشدنی، نا‌توانی در کنترل ادرار و مدفوع و آب شدن عضلات.
• درد پا هم می‌تواند نشانه فتق دیسک باشد، به شرط آنکه این درد از کمر به باسن، پا و انگشتان پا منتقل شود و فرد در ناحیه کف پای خود احساس درد و مورمور شدن داشته باشد.

• خانم‌ها به دلیل بارداری و وزن زیاد جنین به انحنای کمرشان فشار می‌آید. بنابراین باردای‌های مکرر و اضافه وزن زیاد در این دوران می‌تواند یکی ازعوامل ایجاد فتق دیسک در خانم‌ها باشد.بهتر است از نگهدارنده‌های نوزاد استفاده کنند و آن را به سمت پهلوهایشان ببندند تا فشار کمتری به کمر و ستون فقراتشان وارد شود.

• تا حد امکان از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند و به جای بلند کردن، اجسام سنگین را هل بدهند. اگر هم مجبور هستند جسم سنگینی را بلند کنند ابتدا آن را بغل و به کمرشان نزدیک کنند و بعد کم کم پاها را صاف کنند و بایستند. توجه داشته باشید هر چقدر بار به بدن و ستون فقرات نزدیک‌تر باشد فشار کمتری به ستون فقرات وارد می‌شود.

• بهتر است به جای زمین روی صندلی بنشینید، به گونه‌ای که وزنتان روی نشیمنگاه و به طور کامل و قرینه توزیع شود. بهتر است پاهایتان را روی هم بیندازید و انتهای کمرتان را به موازات پشتی صندلی قرار دهید. از زیر پایی استفاده کنید. بهتر است صندلیتان دسته‌دار باشد تا بتوانید دستتان را روی آن قرار دهید. هر نیم ساعت یک بار بلند شوید و حداقل یک دقیقه راه بروید. بهتر است صندلی تا شانه شما را در برگیرد و ارتفاع صندلی تا کف زمین حدود ۸۰ سانتی‌متر باشد.

گفت‌وگوی مجله همشهری تندرستی با دکتر محمدرضا هادیان

زیبــــا شـــو دات کام