تخمدان‌های پر‌کیست و ارتباط آنها با تغذیه

سندرم (نشانگان) تخمدان پلی‌کیستیک یک عارضه شایع در میان دختران جوان و خانم‌ها می‌باشد. از هر ۱۰ زن یک نفر به این بیماری مبتلاست. این نشانگان در حقیقت یک اختلال هورمونی است که می‌تواند باعث بی‌نظمی در قاعدگی، رشد موهای زاید و آکنه و حتی ناباروری شود و دارای شدت‌های متفاوت در افراد مختلف است. از آنجا که معمولاً دارای بیش از یک علامت است به آن نشانگان گفته می‌شود.

در زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک چه اتفاقی می‌افتد؟
در این خانم‌ها میزان هورمون LH به طور معمول بالاتر از زنان سالم است و همچنین سطح آن از میزان FSH بالاتر می‌باشد، بنابراین در این خانم‌ها افزایش شدید LH که منجر به آزادسازی تخمک شود، وجود ندارد و به همین علت معمولاً تخمک‌گذاری در آنها اتفاق نمی‌افتد، بنابراین سیکل‌های عادت ماهانه در خانم‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بسیار نامرتب بوده و گاه هرگز خونریزی ماهانه ندارند.
از آنجا که افراد مبتلا به این اختلال با احتمال بیشتری نسبت به خانم‌های سالم دچار بیماری‌های دیابت، قلبی- عروقی و سرطان رحم می‌شوند، درمان هر چه زودتر باعث کاهش خطر بیماری و مرگ و میر در آنها می‌شود.
یکی از راه‌های مقابله با این بیماری تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی است که کاهش وزن می‌تواند باعث بهبود شاخص‌هایی چون قند خون، چربی خون و انسولین گردد. کاهش وزن به میزان ۱۰-۵ درصد می‌تواند منجر به بهبود شرایط شود.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک:

۱)‌ قاعدگی بی‌نظم مثلاً ایجاد فاصله بسیار زیاد بین دو پریود یا کوتاه شدن بیش از اندازه این زمان
۲)‌ افزایش رشد مو در روی صورت و نقاط دیگر بدن که به آن پرمویی یا هیرسوتیسم می‌گویند.
۳)‌ افزایش وزن و مشکل در کاهش وزن
۴) تکه‌هایی از تیرگی پوست در پشت گردن و مناطق دیگر بدن که به آن آکانتوزیس نیگریکانس گفته می‌شود.
۵)‌ افزایش قند خون، انسولین خون و افزایش مقاومت به انسولین و نیز تستوسترون در خون
مروری بر یک سیکل طبیعی عادت ماهانه:
۱)‌ سیکل پریود زمانی آغاز می‌شود که مغز هورمون‌های FSH و LH را به تخمدان‌ها می‌فرستد. افزایش یکباره میزان LH به تخمدان‌ها پیغام آزادسازی تخمک را می‌دهد.
۲)‌ تخمک آزادشده در طول لوله‌های فالوپ حرکت کرده و به سمت رحم می‌رود. پروژسترون آزادشده از تخمک باعث افزایش ضخامت دیواره رحم می‌شود.
۳)‌ چنانچه تخمک با اسپرمی لقاح پیدا نکند، دیواره رحم ریزش پیدا می‌کند و عادت ماهانه آغاز می‌‌گردد.
۴)‌ پس از تمام شدن دوره ماهانه، مجدداً سیکل فوق آغاز می‌شود.

توصیه‌های غذایی و سبک زندگی:
– سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.
-برای کاهش وزن شما باید دریافت کالری خود را کم کنید.
– دریافت غذاهای کربوهیدراتی نظیر نان، برنج، ماکارونی و سیب‌زمینی را نسبت به قبل کمتر نمایید.
– دریافت غذاهای غنی از فیبر نظیر سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات را افزایش دهید.
– مراقب چربی دریافتی به خصوص چربی‌های اشباع باشید.
– مصرف غذا در وعده‌های بیشتر ولی در سهم‌های کوچک‌تر به کنترل قند خون شما کمک می‌کند.
– تعادل را در مصرف انواع مواد غذایی رعایت کنید.
– برای پیشگیری از بروز دیابت، سعی کنید هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید داشته باشید.
-‌ تا حد امکان غذاهای تازه مصرف کنید و از مصرف غذاهای نمک‌سود شده، کنسروی و دودی خودداری نمایید.
-‌ سعی کنید سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات، غلات سبوسدار، ماهی و یا گوشت بدون چربی، آجیل و مغزها را در رژیم غذایی روزانه خود جای دهید.
-‌ اگر تاکنون دریافت فیبر غذایی بسیار کمی داشته‌اید، سعی کنید به تدریج بر میزان آن بیفزایید. اضافه شدن تدریجی فیبر باعث می‌شود از ابتلا به ناراحتی گوارشی حاصل از دریافت زیاد فیبر جلوگیری گردد.
– غذاهای فیبردار شامل انواع سبزی‌ها، میوه‌ها و حبوبات را می‌توان به روش‌های مختلفی در غذای اصلی، سالاد و یا میان‌وعده مصرف کرد. از راه‌های مختلف فیبر دریافتی خود را افزایش دهید.
قند، شکر و شیرینی را تا حد امکان از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید و به جای آن دریافت کربوهیدرات‌های پیچیده و غلات سبوسدار را افزایش دهید.
– از مصرف غذاهای فرآیندشده تا حد امکان خودداری نمایید.
– نمک دریافتی خود را کاهش دهید و به جای آن از ادویه‌ها و چاشنی‌های دیگر نظیر آبلیموی تازه و گیاهان معطر استفاده کنید.
– تا حد امکان از لبنیات کم‌چرب استفاده نمایید.
-در هفته دو تا سه بار ماهی مصرف کنید.
– به جای سرخ کردن مواد غذایی با روغن، آنها را کباب‌پز، بریان، فرپز یا آبپز نمایید.
– پروتئین نقش مهمی در ثبات قند خون دارد. سعی کنید در هر وعده غذایی یک منبع پروتئینی نظیر گوشت، ماهی، مرغ، لبنیات، تخم مرغ و یا آجیل بگنجانید.
-جهت تنظیم یک برنامه غذایی مناسب با شرایط زندگی و ترجیحات خاص غذایی به یک مشاور تغذیه مراجعه نمایید.

با سپاس از آزاده نجارزاده دانشجوی دوره دکترای تخصصی تغذیه

زیبــا شــو دات کام

مطالب مرتبط

۱۴ دیدگاه‌

  1. فاطمه گفت:

    سلام،منم واقعا از عوارض تخمدان پلی کیستیک خسته شدم،تستسترونم بالاست وبخاطر همین بعد از ریختن مو و جوش صورت وخراب شدن پوست صورتم،حالا چندوقته سینه هام به خاطر این مساله کوچیک شدن،بنظر شما تستسترونم دوباره میاد پایین؟اگه بیاد پایین ،دوباره سینه هام سایزش برمیگرده به قبل؟؟؟؟تورو خدا جواب بدین دوستان .خیلی ناراحتم

    [پاسخ]

  2. elnaz گفت:

    salam man hafte pish pak shodam ama bad az yek hafte 2bare peruod shodam man shanb on hafte bad az pakim ba namzadam nazdiki dashtam man bakeram
    lotfan b man begid chera injori shode

    [پاسخ]

  3. هلاله گفت:

    slm pas chera be soale man javab nemidid?

    [پاسخ]

  4. هلاله گفت:

    slm man 22 salame chand sal pish bekhatere inke period hae namonazami ke dashtam moraje kardam va ba sono goftan kist hae rize tokhmdan daram va ba masrafe LD khob shodam o periode monazami dashtam alan baz chand vagte period ham namonazam shode va har 45 roz period mishodam 2 mah ham nashodam moraje kardam baram ampole porojestoron dadan period shodam va gorse porojestoron dadan har roz 2 ta mikhoradam bade uon period shodam vali be fasele ye hafte baz period shodam alan man chi kar konam?aya man dar ayande moshkele nazaei khaham dasht?lotfan mano rahnemaei konin mamnun az lotfetun

    [پاسخ]

  5. لیلا گفت:

    سلام: من حدود ۸ ساله ازدواج کردم ولی بچه دار نشدیم من تنبلی تخمدان همراه با کیست تخمدان دارم( پلی کیستیکم) اونقدر دکتر رفتم که خسته شدم حالا بچه نخواستیم ولی سیکلهای ماهانم اصل تنظیم نیست اگه پرژسترون نخورم به هیچ وجه پریود نمیشم تورا خدا کمکم کنید میترسم یائسه بشم خیلی خیلی متشکرم

    [پاسخ]

    نیر پاسخ در تاريخ نوامبر 26th, 2012 09:34:

    سلام عزیزم لیلا جان..من درست شرایط تورودارم.منم ۵ساله که بچه دار نمیشم..تخمدان پلی کیستیک دارم ..۵ساله ازبس دکتررفتم دیگه خسته شدم..من اینبارتصمیم گرفتم به یه دکتر مرد مراجعه کنم چون ماهردومون مشکل داریم ودکترقبلی که خانوم بود فقط منودرمان کردبعدش هم کلی اذیت کشیدم وجوابی نگرفتم.. نمیدونم اگه تهرانی برو به مرکز {رویان}میگن عالی..امیدوارم تواین ماه عزیز حاجت دلتو بگیری….

    [پاسخ]

    مطهره پاسخ در تاريخ مارس 26th, 2013 01:44:

    دوست عزیز، من ۲۵ سالمه و مجردم. از ۵ سال پیش متوجه شدم که کیست تخمدان دارم و داروهایی که دکتر پوست برام مینوشت رو تا حدود ۳ سالی مصرف کردم اما ادامه ندادم.
    طی دو سال اخیر هم دچار اضافه وزن زیادی شدم و خونریزیهای ماهانه ام خیلی کم شده بود.
    از مهر سال ۹۱ به دکتر مهدی فهیمی(متخصص طب سنتی) مراجعه کردم و داروهای گیاهی مصرف کردم. برای چهار ماه، عادت ماهانه ام با تاخیر میشد ولی خونریزیم بهتر میشد و خود دکتر میگفت نشون دهنده اینه که داره اتفاقات خوبی میفته!
    خدا رو شکر دو ماه گذشته، عادت منظم و خونریزی خوبی داشتم و در سونوگرافی که انجام دادم هیـــچ کیستی مشاهده نشده 🙂
    اگر مایل بودید به ایشون مراجعه کنید. براتون سایت و شماره مطبشون رو میزارم:

    ۸۸۹۷۶۵۶۳/۸۸۹۵۳۷۰۳

    [پاسخ]

    الهام پاسخ در تاريخ آگوست 15th, 2013 15:43:

    سلام دوستان منم جند ساله بااین مشکلات درگیرم قبلا هم جراحی داشتم .الان پریودم عقب افتاده خیلی نگرانم میشه آدرس سایت ومطب دکتر فهیمی رو به منم بدین.ممنون میشم

    [پاسخ]

  6. سیما گفت:

    ممنون این مطالب بسیار مفید بود. من از سن ۱۴ تا ۲۰ سالگی قاعدگی منظمی داشتم ولی بعد آن فواصل زیاد شد و گاهی تا ۳ ماه پریود نمیشدم. به متخصص مراجعه کردم الان تقریبا ۹ سال میشه که قرص هورمونی مصرف میکنم. ولی با خوندن این مطالب رژیم غذایی خود را تغییر داده ام. من به خوراکی های شیرین علاقه دیوانه کننده ای داشتم ولی الان کنترلش کردم و سعی میکنم تغذیه سالمی داشته باشم. دوره قبل بدون مصرف قرص با یک فاصله ۴۰ روزه قاعده شدم. چون معمولا یک دوره بعد از قطع قرص سیپروترون خودم قاعده میشم ولی دوره بعدی اش نه و دوباره به دکتر مراجعه میکنم و سونو و آزمایش که تخمدان کیستیک رو نشون میده.
    تا به حال دکترم در مورد رژیم غذایی به من چیزی نگفته بود!

    [پاسخ]

  7. mohadese گفت:

    salam jaleb nabud,mitunestin behtar az in kar konin.ba tashakor

    [پاسخ]

  8. سهیل گفت:

    با سلام همسر من مدتی است حدود ۳ ماه که فاصله پریودی بسیار کوتاهی دارد ۶ روز تا ۱۶ روز
    کمی چاق شده و بعلت مسایل خانوادگی دچار استرس می باشد..سینه هایش بسیار درد ناک شده و کمی هم عصبی شده… از دکتر امدن امتنا می کند.. کمکمان کنید.. البته حتما دکتر میرویم… در صورت امکان ما را راهنمایی کنید

    [پاسخ]

    ملیکا بینا پاسخ در تاريخ اکتبر 15th, 2011 18:18:

    سلام-نوعی بینظمی قاعدگی است که می تواند در اثر استرس هم باشد اما اول باید بررسی هورمونی و سونو رحم و تخمدان شود-شاد و تندرست باشید

    [پاسخ]

  9. الهام گفت:

    سلام.ممنون از وبلاگ زیبا و مفیدتون.
    مادر من ۴۱ ساله است و مشکل خونریزی طولانی و کیست ۴ سانتی دارد که طی آزمایش معلوم شده که اگر با دارو رفع نشد باید کورتاژ کند یا رحم خود را درآورد.با توجه با اینکه ایشان سن بالایی ندارند و در ضمن اضافه وزن .کم خونی و بی خوابی دارند به نظر شما این مشکل از هورمون است یا تغذیه؟ آیا شما پیشنهاد تغذیه غذایی برای ایشان دارید؟
    پیشاپیش نهایت تشکر را دارم.

    [پاسخ]

  10. jozefin گفت:

    vaghean mamnun. man alan 23 salame va az vaghti period shodam shayad ta halla hatta 50 bar ham period nashodam, darvaghe sali yek ya 2 bar. man aslan nemidunestam in ghaziye enghad jeddiye. mamnun ke maro agah mikonid

    [پاسخ]

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

16 − ده =