عوامل موثر بر قدرت باروری

همانطور که انسان‌ها در قدرت بینایی، شنوایی یا بویایی با هم متفاوتند، در مورد قدرت باروری هم با هم تفاوت‌هایی دارند که ذاتی است؛ ولی عوامل محیطی هم در کاهش قدرت باروری تأثیر گذارند؛ از جمله:

در خانم‌های نوجوان
در خانم‌های نوجوان دو تا سه سال پس از شروع قاعدگی، قدرت باروری کمتر از سال‌های بعد است و اگر نوجوانی در این سنین حامله شود، احتمال عوارض حاملگی، مثل سقط، مسمومیت حاملگی، مرگ داخل رحمی و… بیشتر می‌شود و بنابراین توصیه می‌شود اگر خانمی قبل از هجده‌ سالگی ازدواج کرد، ترجیحاً حاملگی را تا پس از هجده سالگی به تأخیر بیندازد.

افزایش سن
با افزایش سن بیش از ۳۵ سال، کیفیت اسپرم در مرد و تخمک در زن افت کرده و قدرت باروری کم می‌شود. اگرچه کم شدن به معنای بارور نشدن نیست، ولی آقایان باید به این موضوع مهم توجه داشته باشند. در فرزند پدرهای مسن بیماری‌های زیر بیشتر دیده می‌شود:
۱- بیماری‌های اتوزومال غالب ۲- اسکیزوفرنی ۳- سرطان خون بچگی ۴- تومورهای مغزی نخاعی

اضافه وزن
– افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالای ۲۵ یا کمتر از ۵/۱۸ دارند، بیشتر در معرض دیرباروری‌ هستند.
روش محاسبه توده بدنی: وزن به کیلو تقسیم بر مجذور قد به متر. به این ترتیب خانمی که ۱۶۰ سانتی‌متر قد دارد، اگر وزنش بین ۴۷ تا ۶۴ کیلو باشد، روی باروریش تأثیر منفی ندارد. در مردان چاق اختلال در نعوظ بیشتر و هورمون تستوسترون کلی و آزاد کمتر است (کلاً فعالیت بیضه کم می‌شود). در این  مردان برای کاهش وزن، هم‌زمان با رژیم غذایی و ورزش روزانه به مدت یک ساعت توصیه می‌گردد. در خانم‌های چاق اختلال در تخمک‌گذاری شایع‌تر است و وقتی که حامله می‌شوند، بیشتر در معرض دیابت حاملگی، فشار خون حاملگی، سقط و مرده‌زایی هستند.

نازایی
اگر زوجی به مدت یکسال، یک الی دو روز در میان مقاربت، بدون جلوگیری از بارداری داشته باشند و حاملگی صورت نگیرد، نیاز به پیگیری و علت‌‌‌یابی دارند و در مورد افراد بالای ۳۵ سال، این پیگیری از شش ماه به بعد شروع می‌شود. با این حال عوامل زیر هم در کاهش قدرت باروری نقش دارند.

مصرف سیگار و قلیان

می‌دانیم که مصرف یک نوبت قلیان بسیار مضرتر از یک نخ سیگار است. مطالعات متعدد و گسترده نشان داده‌اند که در مردان سیگاری، به‌خصوص آنهایی که روزانه  بیشتر از ده عدد سیگار می‌کشند، حرکات اسپرم کاهش می‌یابد. حتی حرکت نطفه در مردان سیگاری بارور کمتر از مردان غیرسیگاری است. سیگار در زنان بر روی کیفیت تخمک اثر منفی دارد. از طرفی احتمال دیرباروری، سقط، حاملگی خارج رحم، یائسگی زودتر از موعد و پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. همچنین روی دهانه رحم، و لوله‌های رحمی اثر گذاشته و قدرت باروری را کم می‌کند و حتی شانس موفقیت IVF در خانم‌های سیگاری کمتر است. در مطالعات وسیع مشاهده شده که فرزندان  دختر مادران  سیگاری دیرتر حامله می‌شوند و فرزندان  پسر آنها نطفه کمتری دارند؛ لذا توصیه‌ می‌‌شود زن و مرد حداقل وقتی که تصمیم به بچه‌دار شدن می‌گیرند، یک سال سیگار را ترک کنند. هموطنان ساکن تهران و شهرهای بزرگ توجه داشته باشند که بالاجبار در معرض آلاینده‌های موجود در هوا قرار دارند؛ بنابراین مصرف سیگار و قلیان برای آنها بسیار مضرتر است. مصرف قهوه در خانمی که تصمیم به باروری دارد، حداکثر دو فنجان در روز و زیر ۲۵۰ میلی‌‌گرم کافئین مجازاست.

مصرف دارو
مصرف بعضی از داروها مثل سولفا سالازین در آقایان بر روی حرکت اسپرم اثر کاهنده دارد و اشکال غیرطبیعی را زیاد می‌کند.  البته با گذشت دو ماه از قطع دارو این عارضه برطرف می‌شود. مصرف استرویید‌های آنابولیک که گاه ورزشکاران، به‌ویژه مردها استفاده می‌کند، تعداد اسپرم را کم می‌کند. داروهای اپیوئیدی (مواد مخدر) روی هیپوتالاموس تأثیر گذاشته و در ترشح گونادوتروپین‌ها و نیزدر گناد اختلال ایجاد می‌کند که عامل نازایی هم در مرد و هم در زن است.

ورزش شدید
ورزش اگر بیش از یک ساعت در روز باشد و در خانمی باعث قطع قاعدگی یا قاعدگی‌های نامرتب شود، یعنی در تخمک‌گذاری اختلال ایجاد کرده است.

مضرات مصرف الکل
مصرف الکل  در مردان به کاهش میل جنسی، کاهش تولید اسپرم و هورمون تستوسترون منجر می‌شود ودرخانم‌ها نیز بر روند حاملگی و سلامت جنین می‌تواند اثر نا‌مطلوبی داشته باشد.

فشار عصبی
فشار عصبی باعث اختلال تخمک‌گذاری می‌شود؛ همچنین تشخیص و درمان نازایی، خود استرس‌زاست و اثر بدی بر سیر درمان دارد؛ لذا باید مهارت‌های مبارزه با استرس را آموزش داد.

عفونت
داشتن شریک جنسی بیش از یک نفر احتمال عفونت را در طرفین بالا می‌برد. عفونت اپیدیدیم و  نیز ارکیت در مردها در باروری اختلال ایجاد می‌کند. در اثر عفونت لوله‌های رحمی، زن در معرض ناباروری و یا حاملگی خارج رحمی قرار می‌گیرد.

عمل جراحی
اعمال جراحی داخل لگن، جراحی کیست تخمدانی، سزارین، جراحی در حاملگی خارج رحمی اگر منجر به چسبندگی شوند، احتمال باروری بعدی را در زن کم می‌کنند.

گرمای محیط
اسپیرونولاکتون، سایمتدین، سیپروترون هم از داروهایی هستند که روی تولید اسپرم اثر بازدارنده دارند. تماس با سرب، جیوه و  حشره‌ کش‌ها نیز تعداد اسپرم‌ها را کاهش می‌دهد.  گرمای محیطی زیاد مثل استفاده زیاد از لپ‌ تاپ روی پاها، سونا و جکوزی (حرفه‌ای)، نشستن زیاد حین کار، رانندگی طولانی (حرفه‌ای)، جوشکاری، نانوایی، لباس زیر تنگ، واریس بیضه (واریکوسل) می‌توانند تعداد اسپرم را کاهش دهند.

با سپاس از دکتر لادن سیفی جراح زنان

زیبـا شـو دات کام

مطالب مرتبط

۱۷ دیدگاه‌

  1. مونا گفت:

    سلام، من ۲ساله ازدواج کردم، تازگی متوجه شدم تیروییدم کم کاره و قرص مصرف میکنم، استرس دارم از اینکه کم کاری تیرویید تاثیری روی دوران بارداری و روی جنین داره؟ خدایی نکرده ممکنه بتعث معلولیت جنین بشه؟

    [پاسخ]

  2. طاهره غلامی گفت:

    سلام.خسته نباشید.من ۲۶سالمه.سه ماهه که اقدام به بارداری کردم ولی هنوز نتیجه نگفتم.همه ازمایشها رو دادم مشکلی نداشتم.خیلی نگرانم.به نظرتون چیکار کنم؟

    [پاسخ]

  3. سوسن گفت:

    سلام.من۲۱سالمه،یک سال و نیمه که خونه خودم هستم،حدود ۵ماهه که جلوگیری ندارم،آزمایشم مشکلی رو نشون نداده،اما سونو نشن داده بود که در تخمدان ها تعدادی فولیکول کوچک وجود داره،دکتر بهم قرص کلومیفن داده،بااین تفاسیر امکان داره حامله بشم،ممنون میشم کمکم کنید.

    [پاسخ]

  4. سودی گفت:

    سلام دوستان من بیست سالمه ودوماه میشه ک تصمیم ب باردار شدن گرفتیم الان دوماهه جلوگیری نمیکنم ولی هردوماه هم پریود شدم و حامله نشدم دارم روز ب روز ناامیدتر میشم شوهرمم هم ناراحت میشه خیلی ناراحتم دکتر هم نرفتم اولش رفتم گف عفونت داری دارو داد مصرف کردم ولی دوباره نرفتم.چن وقت پیش هم رفتیم مسافرت دوباره عفونت شدید گرفتم ولی دکتر نرفتم گفتم خودش خوب میشه بعد یکی دوهفته ک خوب شد ظاهرا.دوباره اقدام کردیم واس باردار شدن ولی متاسفانه امرو صب بیدارشدم دیدم پریود شدم خیلی ناراحتم کمکم کنید ممکنه بخاطر عفونت باش؟

    [پاسخ]

  5. ستاره گفت:

    سلام من ۱۹سالمه ویک ساله عروسی کردم قصدحاملگی داشتم ولی حامله نشدم وفکرمیکنم چون اطلاعات کافی درموردنحوه ی آمیزش ندارم حامله نمیشم میشه لطفاکمکم کنید

    [پاسخ]

  6. مرجان گفت:

    سلام
    من شدیداً دوست دارم که دوقلو داشته باشم
    ایا به جزء او وى اف راه دیگه ایی هست براى دو قلو زایی

    [پاسخ]

  7. فرزانه گفت:

    باسلام.من ۲۸سالمه.چندین ساله ازدواج کردم .تازه تصمیم گرفتم که بچهدارشوم.الان قاعدگیم عقب افتاده تست حاملگی ام رانشان میدهد.امابه مدت ۳روز است که کمردرد و درد زیر دلم دارم و هرازگاهیخونریزی اما کم.هنوز موفق نشدم برم آزمایش خون.نمیدونم حامله ام یاتست ها اشتباه گفته.درصمن یک دوتا تکه یالخته خون ازم افتاد.میشه راهنماییم کنید.هرچه زودتر.نگرانم.واگه امکانش بودبه ایمیلم پاسخ بدین.چون سایت رو نمیدونم چه جوری پاسخ میدین.باتشکر

    [پاسخ]

    مریم پاسخ در تاريخ جولای 4th, 2014 16:38:

    سلام دوستان
    من چهار سال است که خونه خودم هستم و سه سال عقد بودم الان چهار ماه که جلوگیری نداشتم و دوست دارم بچه دار بشم. قاعدگی هامم منظمه ولی نمی دونم چرا حامله نمی شم کیست و بیماری خاصی هم ندارم . لطفا راهنماییم کنید.

    [پاسخ]

  8. سیما جوان گفت:

    سلام دوستان گلم
    میخاسم بگم ادمیزاد هرچی میکشه از افکارش میکشه واسترس های بی مورد شماها سعی کنید افکار مثبت داشته باشید وامیدوار باشید حتی اگه برای باردارشدن دوسال طول بکشد توکل بخدا کنید استرس رو از خودتون دور کنید از دست این استرس

    [پاسخ]

  9. دریا گفت:

    سلام به همتون الی لیلی سارا نگار مینا جون راستش بنظر من به یه متخصص خوب مراجعه کردن خیلی بهتره اینجا هرقدر راهنمایی بشید تا حدی مفید خواهد بود.

    [پاسخ]

  10. سارا گفت:

    باسلام و احترام
    ۳۰سال دارم و شش سال است که ازدواج کردم و ۱۰ماه است که جلوگیری نکردم دکتر که رفتم قرص کلومفین را تجویز کرد ولی من خیلی نگران دوقلوزایی ام.بعد از استفاده یک دوره از قرص و با داشتن فقط ۲بار نزدیکی به علت استرس شوهرم حامله نشدم.بعداز یک دوره کلومفین سونو رحم رو طبیعی ضخامت آندومتر را ۳ م.م و یک کیست فولیکار در تخمدان راست و فولیکول های ۱۵ و۱۶ م.م در تخمدان چپ مشاهده کرده.به نظر شما چکار کنم؟با خوردن قرص کلومفین نگران دوقلو زایی ام آخه تو خانواده دو قلو داریم؟خواهش میکنم جوابمو بدین”””ممنون ازسایت خوبتون

    [پاسخ]

    شراره پاسخ در تاريخ ژوئن 17th, 2014 06:21:

    سلام عزیزم ربطی به قرص نداره .احتمال اینکه با خوردن این قرص دو قلو داشته باشی کم هست .

    [پاسخ]

  11. نگار گفت:

    سلام من هفتسال ازدواج کرده ام حدود دو سال جلوگیری طبیعی بدون دارو داشتیم بعداز دوسال تصمیم گرفیتیم بچه دار شیم سه سال موفق نشیدم بعداز مراجعه به دکتر بلاخره در تیر ماه سال گذشته من باردار شدم بعداز گذشت ۱۰هفته قلب جنین تشکیل نشد مجبور به سقط آن کردم دکترم گفت که می توانم بعداز دو دوره پریود دوباره باردار شوم و من هم بعداز دو دوره پریود باردار شدم این دفعه نوزاد در تیر ماه ۹۲ در وقت خود به دنیا امد ولی مشکل قلبی داشت و یک هفته در آی سی یو ماند و درگذشت . ومن الان خیلی افسرده شده ام .و به بچه از دست داده ام فکر می کنم و گریه وزاری می کنم و نمی توانم از یادم ببرم .
    الان دوباره می خواهم باردار شوم بهترین زمان را برای من بگویید . کمک کمک

    [پاسخ]

    goli پاسخ در تاريخ اکتبر 6th, 2013 20:08:

    نگار جون خیلی‌ ناراحت شدم غصه نخور عزیز دلم

    خاله منم همین مشکلی‌ داشت حدود۴ تا بچه سقط کرد یه ۲قلو سقط کرد بعد از اینا یه پسر ۶ماهه بدنیا آورد که اونم مشکله قلب داشت مرد

    ولی‌ الان یه دختر خوشگل داره که دبستانیه

    [پاسخ]

  12. mina گفت:

    سلام من ۲۸ ساله هستم.و بی اطلاع از حاملگی با توجه به داشتن کیست از دارو برای رفع ان استفاده میکردم. در بهمن ماه سال قبل متوجه حاملگی ام شدم اوایل اسفند بعد از تاخیر در پریود و درد شدید کمر و لکه بینی به دکتر مراجعه کردم در سونوگرافی های اولیه قلب جنین تشکیل نشده بود ولی در سونوگرافی وارژینالی که اواخر اسفند انجام دادم نتایج سونو نشان میدادقلب جنین تشکیل شده و مشکلی ندارد .اما در فروردین ماه دل درد و کمر درد و لکه بینی های من شروع شد و مجبور به سقط شدم تشخیص دکتر حاملگی پوچ بود .میخواستم بدانم ایا در حاملگی بعدی هم این مشکل رو دارم و برای رفع ان چه کار باید بکنم . الان سه ماه گذشته و من قصد حامله شدن دارم . من چه کار باید بکنم چند بار به متخصص زنان مراجعه کردم برام اسید فولیک و ا اس ا نوشت و گفت بعد از دو دوره پریود میتوتنم حامله بشم . میتونید راهنماییم کنید. با تشکر

    [پاسخ]

  13. lele گفت:

    سلام من ۲۹ سال دارمبه مدت یک سال ازدواج کردم و جلوگیری طبیعی داشتم و قصد باردار شدن هم نداشتم ولی به دلیل بی نظمی در قاعدگی به دکتر مراجعه کردم که یکسری ازمایش و سونو گرافی برام نوشت که در روز دوم قاعدگی آزمایش رفتم که جوابش به این صورت بود F.S.H 3.3
    L.H 4.3
    PROLACTIN 18
    TESTOSTERON 0.
    بود و جواب سونوگرافی نیز در روز سیزدهم به اینصورت بود رحم و ضخامت آندورمتریال و آآندومتر در فاز پرولیفراتیو است و طبیعی است تخمدان حجم طبیعی دارد و در روز ۱۳ سیکل شواهدی از فولیکول غالب در تخمدانها دیده نمی شود . اثری از ضایعه فضاگیر CYSTICیا SOLID در آدنکسها مشاهده نمیشود . میخواستم نظر شمارا بدونم که من میتونم به مدت یکسال با قرص جلوگیری کنم یا نه ؟؟؟؟؟ با تشکر

    [پاسخ]

  14. الی گفت:

    سلام دوست عزیزم
    طبق گفته شما یک شب در میان مقاربت داشتم ولی الان دیگه ۵ ماهه که اقدام به بارداری کردم که متاسفانه صورت نگرفته!
    درضمن از تغذیه های مناسب بارداری نیز طبق مطالب سایتتون استفاده می کنم.ولی قائدگی نامنظمی داشتم کمی دردهای زیر شکمی و برای حل مشکل قائدگی دکتر هم معاینه کرده هم آزمایش خون نوشته واسه هورمونهام که هنوز جوابشو نگرفتم در معاینه داخلی مشکلی نداشتم و چون تصمیم به بارداری داشتم هیچ دارویی مصرف نکردم نمی دانم چه اندازه باید صبر کنم چون شما گفته بودید هنوز زوده که نگران شم ولی این ماه دیگه می شه ۶ ماه آیا مشکل از اختلالات قائدگی می باشد؟
    غیرازمسئله استرس و کنترل آن راه حل یا راه درمانی خاصی که توسط دارو یا غیره باشد راه حلی پیشنهاد می کنید؟
    من چند بار مطلبم رو در جای مربوط به زنان و زایمان هم بیان کردم و منتظر جواب شما می باشم! -( می شه لطفا راهنمایی کنید
    سلامت و پایدار باشید همیشه

    [پاسخ]

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

11 − نه =